Topraklama Ölçüm Cihazı (Meger)

Elektriksel sistemlerde, akımı taşımakta olan iletkenler ve bu iletkenlerle toprağın arasında gerekli olan direnç yalıtkanlık direncidir. İletkenlerin iletimi sırasında meydana gelen olumsuzluklar yalıtkanlığı bozarak kısa devre ve kaçaklara yol açarlar. Bu sorunların yaşanmaması için sisteme enerji verilmeden yalıtkanlığın kontrolü yapılmalıdır. Yalıtkan dirençlerin değerleri çok büyüktür. Yalıtkan  dirençleri ölçen bu aletlere  Meger  ölçü aleti denir.

Dijital ve analog olmak üzere meger ölçü aletleri imal edilirler.  İlerleyen teknoloji ile birlikte dijital ölçü aletleri çok gelişmiştir.

Dijital ölçü aleti; 

Topraklama megeri kullanılarak direnç ölçmek için elektronik dijital ölçü aleti kullanılır. Aletin içinde piller vardır.  Akım ve gerilim piller sayesinde ölçülür.

Dijital Ölçü Aletlerinin Çalışma ilkeleri;

Elde taşınabilen ohmmetreler özel imal edilirler. Değişik türlerde megerler vardır. En fazla;

  - Kolsuz ( butonlu) megerler

 -Dijital megerler

 -Çapraz bobinli megerler kullanılmaktadır.

 Kolsuz (butonlu) Megerler;

Topraklama direnci ölçümü kollu meger ile yapmak zordur. Bir el ile manyeto kolu çevirmek öbür el ile ölçüm yapmak kolay olmaz. Kolsuz megerler çapraz bobinli ve 4,5 voltluk pil bataryalı ohmmetrelerdir. 50 kΩ ’a kadar dirençlerin ölçümü kolsuz megerlerle doğrudan yapılır. 4,5 voltluk pil gerilimi yükseltici devre eklenerek 500 volta yükseltilir. Yükseltilen gerilimle ölçü aleti megaohm düzeyine ulaşır.

  

Dijital Megerler;

Dijital megerlerde ekran, elektronik yükseltici devre ve doğru akım pil bataryaları vardır. Bu megerlerle ölçüm sırasında ölçülecek değerlere uygun kademe seçilir. Alette yükseltilen pil gerilimi o değere uygundur.

Çapraz Bobinli Megerler;

Ölçü aleti ve genaratör olarak iki kısımdan oluşur. Genaratör bölümü doğru akım dinamosu gibi endüktör ve endüviden oluşur. Megerin uç kısımlarına bir direnç bağlamadan manyeto kolu çevrilirse rotordan gelen akım gerilim bobini devresini tamamlar. Bu sırada akım bobininin ucu açıkta olduğundan üstünden akım geçmez.

Gerilim bobininden geçen akımın meydana getirdiği manyetik alan sabit kutupların alanından itilir. Çapraz bobinler dönecek biçimde yapıldığından itme dönmeye döner ve bobin döndüğü andan itibaren kendine bağlı ibresini sınırsız direnç gösterecek biçimde kadranı en sonuna getirir.

Analog ölçü aleti;

Doğru akım dinamosu ile megerler  1000 volt gerilimin üretirler. Gerilimin üretilmesi manyeto koluyla yapılır. Meger test cihazı, genel olarak 100, 250, 500, 625, 1000, 1250, 2500, 5000 volt üreten doğru akım üreteçleridir. Topraklama megeri toprak yalıtkanlığını ne kadar yüksek gerilimle ölçerse güvenlik sistemi o kadar iyi olur. Gerilim üretmek için megerlerdeki kol, el ile çevrildiği gibi elektrik motoru ile de çevrilen tipleri vardır.  Aynen bir manyetoya benzemektedir.

Topraklama ölçüm aletinin uygulamada en çok kullanılan tipleri şunlardır:

·       Manyetolu analog göstergeli meger

·       Konvertörlü analog göstergeli

·       Konvertörlü dijital göstergeli

Manyeto kolunun çevrilmesi ile indüksiyon bobininde gerilim meydana gelir. Ölçü aleti ve ölçülecek topraklama direnci ölçüm cihazı ile beslenir.

Topraklama Testi;

Gerilim altında olmayan bütün tesisat kısımlarının, uygun iletkenlerle toprak kitlesi içerisine yerleştirilmiş bir iletken cisme (elektrot) bağlanmasıdır. Topraklama sayesinde cihaz üzerindeki kaçak akımlar ve statik elektrik toprağa akacaktır böylece canlıların can güvenliği sağlanacak ve cihazların zarar görmesini önlemektir.