Pirometri

Sıcaklığı ölçmek amacıyla kullanılan bir cihaz türüdür. Karşısına tutulan sıcak metal ya da herhangi benzer bir materyalden yayılan ısının dalga boyunu ölçerek bağlı bulunduğu bir çevirici yardımı ile sayısal bir değer olarak gösterir. Pirometre, hareket hâlindeki bir cismin sıcaklığını, o cisme temas etmeden ölçülmeyi mümkün kılar.
İki çeşit pirometre vardır;
– Toplam ışınım pirometresi
– Optik pirometre

Toplam Işınım Pirometreleri : Sıcak yüzeyden gelen ışınım, toplayıcı bir mercek veya ayna ile sıcaklığı algılayabilen bir yüzey üzerine (termoeleman, fotoelektrik eleman veya direnç termometresi) düşürülür. Bu tip cihazlarla 4000C ile 35000C arası sıcaklıklar okunabilir.

Optik pirometre : Sıcaklığı ölçülecek cisimin yaydığı ışınımla, elektrikle ısıtılmış bir lamba filamanının karşılaştırılması prensibine dayanır.

Not: Pirometreler çok yüksek sıcaklığı ölçtüğünden içindeki merceklerin zarar görmemesi için hava ve su soğutucu olarak kullanılır.

Sıcaklık Transmitteri

Sıcaklık transmitter cihazları prob’tan yani transmittere ait sıcaklık sensöründen aldığı sıcaklığın fonksiyonu olan elektrik bilgisini anlamlı olan otomasyon standart sinyallerine dönüştürür. Sensör olarak genelde PT100 –PT1000 gibi direnç değişkeni veya termokupl gibi gerilim değişkeni ürünler kullanılır. Transmitter buradan gelen lineer olmayan elektrik bilgisini, kompanzasyonlar eşliğinde doğrusallaştırır ve daha önceden sıcaklık transmitter cihazına girilmiş skala içinde oransal olarak gösterir. Örneğin, 0°C de 100ohm olan PT100 -500C /+500C skalasında sıcaklık transmitter cihazı tarafından 0-10V otomasyon standardına göre 5V olarak bildirilecektir. 

 Sıcaklık transmitter cihazlarının işlem şartlarına göre çeşitli tipleri mevcuttur. Yine örnek vermemiz gerekirse korozif bir ortam veya sıcaklığın yüksek olduğu bir yerde transmitterler sahadan uzak tutulmak istenilecektir. Bu yüzden sahada sadece sensörün bırakıldığı ve transmitterin ise zorlayıcı şartlardan uzaklaştırıldığı bir ortamda sadece gerekli elektrik beslemesi ile yalnız başına çalışabilirken saha tipi veya bir pano içerisinde gerekli sinyal dönüşümünü sağlayan ray tipi transmitterler kullanılabilinir. Proses şartlarının çok da zorlayıcı olmadığı koşullarda kafa tipi transmitterler seçilip hem ortam gürültüsünden korunabilen hem de daha üniter bir yapıya sahip olan ürünler seçilebilir.

Proses şartları  gereği termometrelerin malzeme seçimi önemlidir. Bunun nedeni seçilecek termometrede transmitter bu işin sadece bir kalemidir. Geri kalan kısım proses ortamlarında dolayı seçimde “temas malzemesi ne olacak, termowell kullanılacak mı, uzatma boyu veya daldırma boyu ne olacak, bağlantı şekli ne, gerekli sertifikalar neler?” gibi soruların cevapları bilinmesi gerekmektedir.